De iure et iustitia (e-book)

Autor: Sigismundus Lauxmin

e-ISBN: 978-83-66546-88-2

Wydanie: Warszawa 2023

Seria: Polonica Philosophica Orientalia

Wydanie krytyczne przygotowali:
Krzysztof Bekieszczuk, Uniwersytet Wrocławski
Steffen Huber, Uniwersytet Jagielloński
Konrad Kokoszkiewicz, Uniwersytet Warszawski
Živilė Pabijutaitė, Vilniaus Universitetas / Uniwersytet Wileński
Maria Poszepczyńska, Uniwersytet Warszawski
Anna Treter, Uniwersytet Warszawski

Traktat teologiczny o prawie i sprawiedliwości do części II–II Sumy teologicznej św. Tomasza począwszy od kwestii 57 został wygłoszony jako wykład na Uniwersytecie Wileńskim w roku akademickim 1647/1648, prawdopodobnie dla studentów nowo założonego Wydziału Prawa.

Źródło to jest tu po raz pierwszy udostępnione.

Polonica Philosophica Orientalia, seria edycji rękopisów przechowywanych w bibliotekach litewskich i ukraińskich. Zawiera świadectwa historii intelektualnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów oraz państw powstałych na Jej terenach: Polski, Litwy, Białorusi i Ukrainy. Źródła i dokumentacje zostały opracowane wspólnie przez naukowców pochodzących z tych krajów w ramach projektu „Polonica Philosophica Orientalia. Filozofia w Rzeczypospolitej XVI–XVIII w. i historiografia filozofii w Polsce, Litwie, Białorusi i Ukrainie” (2018–2024).

Zygmunt Lauksmin (1596–1670), profesor Uniwersytetu Wileńskiego, jest dotychczas znany głównie jako filolog, teoretyk retoryki i muzyki. Jego traktat De iure et iustitia, wygłoszony w roku akademickim 1647/1648 dla studentów nowo założonego Wydziału Prawa Uniwersytetu Wileńskiego, stanowi jedno z najważniejszych źródeł historii prawa i filozofii w XVII wieku. Zbiegają się w nim doświadczenia ze Statutami Litewskimi z lat 1529, 1566 i 1588, dyskursy iberyjskich prawników XVI i XVII wieku oraz myśl prawnonaturalna w ujęciu starożytnym, renesansowym i nowożytnym.

Zakreślona przez Lauksmina kontraktowa teoria prawa odsłania korzenie konstytucjonalizmu w okresie świetności Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Jednocześnie zapowiada osiemnastowieczne koncepcje umowy społecznej.